General Asım GÜNDÜZ
Bugün 3 Temmuz.. Bundan yıllar önce, 3 Temmuz 1938’de General Asım Gündüz ve Cevat Açıkalın başkanlığındaki Türk heyeti ile Fransız Şark Orduları Başkomutanı General Huntzinger’in başkanlığındaki Fransız heyeti arasında Antakya’da Lise binasında Türk askeri birliklerinin Hatay’a girişini kapsayan anlaşma imzalanmıştır. Bir aya yakın süren çetin görüşmeler esnasında General Huntzinger bir aralık talimat almak üzere Beyrut’a gitmişti. Görüşmeler bu yüzden kesilmişti. Ancak General Asım Gündüz Antakya’da beklemekteydi. Şehirde çeşitli söylentiler dolaşıyor, anlaşmanın yapılmayacağı kulaktan kulağa fısıldanıyordu. Bu arada bir gün Asım Gündüz’ü konuk kaldığı evde ziyaret ederek görüşmelerin ne zaman başlayacağını sormuştuk. Paşa gülümsedi:
-Üzülmeyin.. Eğer anlaşmayı imzalamadan dönersem ertesi gün buraya başka türlü geliriz..
Huntzinger bir hafta sonra Beyrut’tan döndü, anlaşma da 3 Temmuz 1938’de imzalandı. O zaman Türkiye’nin Antakya Başkonsolosu Fethi Denli idi. Anlaşmayı imzaladıktan sonra Türkiye’ye dönecek olan Asım Gündüz Paşa’yı Başkonsolos Fethi Denli ile Payas sınırına kadar uğurlayacaktık. İskenderun’da trene binildi. Trende konuşulurken bir aralık Asım Gündüz Paşa Başkonsolos Fethi beye şu soruyu yöneltti:
-Fethi bey, eğer sizden bir pasaport isteseydim bana verir miydiniz?
-Elbette Paşam.. Tabii verirdim.. Ama niçin pasaport isteyecektiniz?
Asım Paşa, Fethi Denli’ye hepimizi hayretler içinde bırakan, ancak gözlerimizi de yaşartan şu karşılığı vermişti:
-Çok şükür anlaşmayı imzaladık.. Anlaşma için Antakya’ya gelirken Atatürk beni kabul buyurarak şu emri vermişti:
“Fransızlarla Ordumuzun Hatay’a girişini sağlayacak anlaşmayı imzalamadan dönmeyeceksin!..”
Emir kesindi. Eğer ben bu anlaşmayı imzalamasaydım Türkiye’ye dönemezdim. O zaman sizden bir pasaport alarak yabancı bir ülkeye gitmek zorunda kalacaktım..”
Bu konuşmayla en büyük Türk’ün Hatay için nasıl azimli ve karalı olduğunu bir kez daha anlamıştık.
Bu anıyı rahmetli Asım Gündüz Paşa’nın hatırasını taziz için yazıyorum. Anatakya Belediye Meclisi’nin Asım Gündüz’ün bir büstünün dikilmesi için aldığı karar çok yerinde, son derece anlamlıdır. Kararı yürekten alkışlıyor, Belediyemizi de kutluyorum.
