14-Gençspor Kulübü





















Bekir Efendi

1924’ten sonra Hatay’da kültür ve spor alanlarında kıpırdamalar göze çarpmaya başlamıştı. İlk olarak Şükrü Balcı’nın girişimi ile Antakya’da “Gençspor” adlı bir spor klübü kuruldu. Fransızlar bu klüp için izin vermeyi çok geciktirdiler. Uzun yazışmalardan sonra klüp yönetim kuruluna bir Fransızın katılması koşulu ile klübün açılmasına izin verdiler. Klüp, gençler arasında çok ilgi gördü. Gençspor Klübü’nün kurulmasında Şükrü Balcı’nın maddi, manevi emeği büyüktür. Diyebilirim ki, klüp onun eseridir.

Gençspor Yönetim Kuruluna Fransız lise öğretmenlerinden biri sırayla ve muntazam seçiliyordu. Komşu Halep ve Şam spor kuruluşlarıyla temasa geçildi. Antakya’da canlı bir spor hareketi başladı. Ben, yönetim kurulunda sekreter olarak uzun yıllar çalıştım.

Klüpte bir de kitabevi kurduk. Türkiye’den kitaplar getirttik. Fakat bu kitabevi bir süre sonra Fransızları ürkütmüş olacak ki, Fransız Mesalih-i Hassa (Özel Hizmet) subayı yöneticileri çağırarak spor klübünde spor yapılması gerektiğini, bu çatı altında bir kitaplık kurmanın yersiz olacağını ileri sürdü. Biz okumanın, kültürü geliştirmenin de bir çeşit kafa sporu olduğunu söyledik. Olmadı. Düşündük, taşındık, kitaplığın ayrı bir bölüm olarak başka bir binaya yerleşmesine karar verdik. Binayı bulduk, kütüphaneyi naklettik, adını da “Bekir Efendi Kütüphanesi” koyduk. Bekir Efendi, Antakya’da ilk kurulan ilkokul öğretmenlerinden erdemli bir sarıklı hoca idi. O zamanın gençlerinden bir çoğu Bekir Efendi’den feyz almışlardı. Bu suretle bir çeşit “hile-i şeriye” ile kütüphaneyi kurtardık.

Gençspor Kulübü, Hatay’ın spor ve kültür yaşantısında önemli rol oynamıştır. Bugünün büyükleri ve şimdi yönetim mekanizmasında yer almış bu gençlerin bir çoğu yaşamamaktadır. Klüp üyeleri kitaplıktan yararlanır, geceleri toplantı düzenler, eğlenceler yapılır, plaklar çalınır, dans edilirdi. Klüp biraz da o zaman gençlerimiz için doğal bir ihtiyaç olan sosyal bir merkez halini almıştı.

Bir ara Türkiye ile spor temasları gerçekleştirmeyi düşündük. En yakın komşu il Adana klüpleriyle maç yapmak için Fransızlardan pasaport istedik. Sudan bahanelerle Adana ile spor temasları başlatma isteğimize yanaşmadılar. Bu girişimin komşu iki ülke olan Türkiye ile Suriye arasında bir takım siyasi olaylara neden olabileceğini ileri sürdüler. Biz de kulüp olarak bu işten istemeyerek vazgeçmek zorunda kaldık.

Gençspor 26 Ağustos1926 tarihinde kuruldu. Tamamlayıcı bilgi için bkz. Mehmet Tekin, “İşgal Yıllarında Hatay Cemiyetleri III: Gençspor Kulubü”, Güneyde Kültür sayı 16, (Haziran 1990), s. 15-21

Gençspor Kütüphanesi 21 Ağustos 1931 tarihinde 500 kitapla hizmete açılmıştır. Mehmet Tekin, “Hatay’da Kitap ve Kütüphanenin Tarihi Üzerine Bir İnceleme” Güneyde Kültür, sayı 25, (Mart 1991) s. 3-9

Bekir Efendi Antakya Rüşdiyesinin ilk öğretmeni idi. 50 yıla yakın hizmetten sonra Ankara İtilafnamesi’nin imzalanmasını takip eden günlerde Birecik’e göçetti ve 2-3 yıl sonra orada vefat etti.