21-Yeni Türk harfleri ve Yenigün gazetesi

Selim Çelenk'in Yenigün Mesul Müdür Kimlik Kartı

1928’de Anayurtta kabul edilen yeni Türk harflerinin Hatay’da da olumlu karşılandığına daha önce de işaret etmiştim. Fakat Hatay’daki Türk okullarında Arap harfleriyle eğitim devam ediyordu. Fransızlar yeni Türk harflerini bir türlü okullara sokmaya yanaşmıyordu. “Yenigün” gazetesi 1929’da ilk olarak bir sayfasını yeni harflerle çıkarmaya başladı. 1930’da bunu ikinci sayfa izledi. Mahkeme ve resmi dairelerden gelen ilanların çoğu Arapçaydı. Gazeteyi yaşatabilmek için Arap harfleriyle gelen Türkçe ya da Arapça bu ilanları yayınlamak zorunda kalıyorduk.

Türk okullarında yeni Türk harfleriyle eğitim yapılması için hükümeti durmadan sıkıştırıyor, gazete ile ağır yayınlar yapıyorduk. 1939 yılında “Yenigün'ün 3. sayfası da Türk harfleriyle yayınlanmaya başladı. Ancak ilan sayfası olan 4. sayfa, yukarıda işaret ettiğim gibi, resmi ilanları koyabilmek için Arap harfleriyle çıkmaya devam ediyordu. ²º

Gazeteyi Türk harfleriyle yayınlamaya başlamadan önce işin mali yönünü düşündük. O zaman “Yenigün” Halep’te günde 100, Adana’da 100, Mersin’de 50, Ceyhan’da 50 tane satıyordu. Durumu inceledik. Şöyle bir kanıya vardık: Antakya’daki satışımız değişmezdi. Halep’te tirajımız düşerdi. Buna karşılık Halep’teki kaybımızı Adana, Mersin ve Ceyhan karşılardı. “Yenigün” Türk harfleriyle yayınlandığı gün bir kulağımızı Halep’e, bir kulağımızı da Adana ve dolaylarına vererek durumu izledik. Biz en çok Halep’ten şüpheli idik. Akşam Halep bayimizden ilk telefon haberi geldi. Bayi gazetenin tamamen satıldığını anlatarak ertesi günden itibaren Halep’e günde 100 yerine 200 gazete göndermemizi istiyordu. 2 gün sonra da Adana bayimiz günde 100 yerine 50, Mersin 50 yerine 25, Ceyhan da 50 yerine 25 adet gazete göndermemizi bize duyurdu. Tahminlerimiz tam tersine çıkmıştı. Hatta bir süre sonra yeni Türk harfleriyle yayınlanan “Yenigün”ün Adana, Mersin ve Ceyhan’daki satışları sıfıra düştü. Halep’teki tiraj ise 250’ye yükseldi. Meğer Adana ve dolaylarındaki satışın kerameti eski yazı harflerdeymiş.

“Yenigün”ün satışındaki bu inişli çıkışlı gelişme, bizim için hiç beklenmedik bir sürpriz oldu.

²º Yenigün’de önce haber başlıkları ve birkaç kısa haber ile başlayan yeni yazı uygulaması 27.4.1931 tarihinde çıkarılan ve tümüyle yeni yazı hazırlanan “Yenigün Edebi İlavesi” ile yeni bir boyut kazandı. Ancak devam edemedi. 1933’te tamamen yeni yazı ile iki nüsha daha yayınlandı. 6 Mayıs 1937’de 1. sayfa, 11 Mayısta 1,2 ve 3. sayfalar, 24 Ağustos 1937’den itibaren gazetenin tümü yeni yazı ile yayınlanmıştır. Hatay Basın Tarihi, 67-76